Η «κυβερνησιμότητα» της αριστεράς

Η “κυβερνησιμότητα” είναι νέος όρος στο αριστερό λεξιλόγιο, εισαγόμενη εξ Ιταλίας, όταν ο Φάουστο Μπερτινότι μαγείρευε τη συγκυβέρνηση υπό την Ελιά και τον πρώην Κομισιονάριο και εκλεκτό του βορειοιταλικού κεφαλαίου Πρόντι. Την περίοδο αυτή η “κυβερνησιμότητα” μεταφέρεται ως προβληματισμός και ως δυνατότητα στον ΣΥΡΙΖΑ και τον ΣΥΝ.

Υπάρχει ένα ζήτημα ουσίας. Πρόκειται για τον τρόπο που τίθεται, για μια ακόμη φορά, ένα κορυφαίο πρόβλημα ως κεραυνός εν αιθρία, απουσία συζήτησης, συλλογικής διαμόρφωσης, προβληματισμού. Ένα ακόμη σάλτο του προέδρου. Μια ακόμη αστραπή. Μια ακόμη kinder έκπληξη. Δεν ξέρουμε τι εννοεί ο πρόεδρος. Τι να εννοεί άραγε; Ας μυρίσουμε τα νύχια μας. Ας συνεδριάσουμε να αποφασίσουμε αν εννοεί να κυβερνήσουμε με το ΠΑΣΟΚ, χωρίς το ΠΑΣΟΚ, με το ΚΚΕ, χωρίς το ΚΚΕ, με τα ενδεχόμενα θραύσματα του ΠΑΣΟΚ, με τα ενδεχόμενα θραύσματα του ΚΚΕ, με την εξωκοινοβουλευτική αριστερά, με το μπλακ μπλοκ, με αυτοδύναμη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ… Τι εννοείς πρόεδρε;

Ο κλασσικός τρόπος να μπαίνουν πια τα ζητήματα είναι μια δήλωση στα κανάλια. Και ας τρέχουν μετά οι παρακατιανοί να ψάχνουνε τι θα λένε και τι θα κάνουνε. Ας πάμε στην Πυθία να ερμηνεύσουμε τον πρόεδρο. Επειδή όμως Πυθία σήμερα δεν υπάρχει, υπάρχουν πολλές και διαφορετικές ερμηνείες του “τάδε έφη Αλαβάνος”…

Πληθώρα απαντήσεων ακολούθησαν. Το Κοκκινοπράσινο απάντησε αρνητικά, αλλά η συμμετοχή του στη διακυβέρνηση του ΣΥΝ δεν επιτρέπει πολλές κόνξες. Αρκεί μια γενική αναδρομή στο κυβερνητικό χάλι της αριστεράς στην Ιταλία και τη Γαλλία… Η Αριστερή Ανασύνθεση του ΣΥΝ απάντησε πιο αρνητικά με δόσεις προσγείωσης στην πραγματικότητα (δημοσίευσα το κείμενο πιο κάτω), διότι ούτως ή άλλως δεν συμμετέχει στη διακυβέρνηση του ΣΥΝ.

Το Αριστερό Ρεύμα και ο γραμματέας του κόμματος, Ν.Χουντή σε συνέντευξή του στο Κόκκινο, έκανε τον αγανακτισμένο: “Μα εννοείται ότι θέλουμε να κυβερνήσουμε. Τι μας λέτε τώρα; Αλίμονο αν δεν θέλαμε… Καλή η διαμαρτυρία και η αντίσταση στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε αλλά πρέπει οι ιδέες μας να γίνουν πράξη…”

Σαφέστατη δήλωση. Συμφωνούμε όλοι: ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΛΑΟΣ, ΚΚΕ, ΝΑΡ, ΕΕΚ Τροτσκιστές, ΚΚΕ μ-λ, ΜΛ-ΚΚΕ και λοιποί. Το ζήτημα αυτό τα πολιτικά κόμματα το έχουν λύσει. Όλα παλεύουν για την εξουσία.  Το ερώτημα είναι πώς; Με ποιους; Πότε; Με τι πρόγραμμα;
Άλλωστε δεν υπάρχουν πολλοί εν Ελλάδι θαυμαστές του Χόλογουει και του μότο “να αλλάξουμε τον κόσμο χωρίς να πάρουμε την εξουσία”. Ανήξερος Κινέζος λοιπόν ο σύντροφος γραμματέας.

Η Ανανεωτική Πτέρυγα βρήκε πεδίον δόξης λαμπρόν. Ο Δ.Μπίρμπας με τοποθέτησή του βρήκε εξαιρετική την “αποδαιμονοποίηση των όρων «κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία», «εναλλακτική προγραμματική πρόταση» κλπ”. Ο Φ.Κουβέλης δίνει μάχη για “να καταθέσει ο ΣΥΝ εναλλακτική πολιτική πρόταση η οποία θα αποτελέσει το δυναμικό στοιχείο στη διαμόρφωση της νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας”. Και ο Θ.Μαργαρίτης γειώνει την απογείωση με έκκληση για αργή αλλά εφικτή διαμόρφωση όρων συγκυβέρνησης με τις όμορες δυνάμεις (βλέπε ΠΑΣΟΚ).

Όλοι ευχαριστημένοι; Ναι. Και σε αυτό δεν φταίει ο τρόπος που ο Α.Αλαβάνος ορίζει την ατζέντα του ΣΥΡΙΖΑ. Η ατζέντα έτσι διαμορφώνεται εδώ και χρόνια στο κόμμα αυτό. Με δηλώσεις. Με παρουσία στα κανάλια. Με προσωπικές στρατηγικές. Με πάτημα σε πολλές βάρκες, με ανοικτά παράθυρα σε όλες τις κατευθύνσεις, με δηλώσεις που καλύπτουν τους πάντες γιατί δεν ξεκαθαρίζουν και πολλά. Η «νέα πολιτική πλειοψηφία» καλύπτει από τον αθεράπευτο Πασοκισμό που βλέπει την αριστερή στροφή να στρίβει δεξιά, μέχρι τον γκαζωμένο αριστερισμό που βλέπει στο βάθος του τούνελ κατάληψη της πολιτικής εξουσίας.

Και προφανώς υπεκφεύγει των καθηκόντων: Η νέα πλειοψηφία ή θα διαμορφωθεί στο εργοστάσιο και στην κοινωνία (όπως λέει το Κοκκινοπράσινο) ή δεν θα διαμορφωθεί πουθενά. Θα είναι τηλεοπτικός φανφαρονισμός που θα καλλιεργεί ελπίδες για ραγδαίες ανατροπές για να τις ευτελίσει τελικά σε αναζωπύρωση των κεντροαριστερών σεναρίων.

Εκφράζει και τον ούριο άνεμο των δημοσκοπήσεων του 9 και του 10%. Αλλά η συζήτηση περί κυβερνησιμότητας δεν απαντά όχι στα ιστορικά ζητήματα περί αριστεράς και συμμετοχής της στην εξουσία (αλήθεια πού συμφωνούν οι τροτσκιστές, οι μαοϊκοί, οι ευρωκομουνιστές και οι πρώην Κνίτες στο θέμα αυτό;), αλλά ούτε καν στην παρούσα κατάσταση στην Ευρώπη. Τα διλήμματα της κυβερνησιμότητας (που απαντήθηκαν με συγκεκριμένο τρόπο στην Ιταλία και τη Γαλλία) δεν διδάσκουν φαίνεται κανέναν.
Και υπάρχει πάντα ένα πρόθυμο κομμάτι του ΣΥΝ που αν είναι να δει υπουργείο, έστω και λίγους μήνες, είναι έτοιμο να καταδικάσει το κόμμα του στον υποπολλαπλασιασμό των δυνάμεών του αλά Γαλλία: Πιο εύκολα σου βγαίνει η ψυχή παρά το χούι.

Βέβαια υπάρχει και ο αντίλογος: Πουθενά ο Α.Αλαβάνος (ή και ο Α.Τσίπρας) δεν αφήνουν υπονοούμενα για συγκυβέρνηση με το ΠΑΣΟΚ. Και βεβαίως το “με το σημερινό ΠΑΣΟΚ δεν γίνεται συνεργασία” επαναλαμβάνεται σε όλους τους τόνους. Επομένως τι υπονοείται; Κυβέρνηση της αριστεράς κόντρα στον δικομματισμό που βέβαια τότε δεν θα είναι δικομματισμός; Κι αν υπονοείται αυτό, γιατί δεν δηλώνεται κιόλας; Για να είναι ευχαριστημένη η δεξιά πτέρυγα και να κάνει παιχνίδι προετοιμάζοντας το έδαφος; Για να στέλνονται καθησυχαστικά μηνύματα στον αστικό πολιτικό κόσμο ότι αν κάνετε ένα βήμα προς εμάς θα κάνουμε ένα βήμα προς εσάς; Ή απλά οι δηλώσεις για την εναλλακτική κυβερνητική διαχείριση είναι ψυχολογική τόνωση ότι πάμε καλά, πολύ καλά, πάρα πολύ καλά, τόσο καλά που χτυπάμε κυβέρνηση;

Έστω ότι πραγματικά στη σκέψη της ηγεσίας του ΣΥΝ είναι η “κυβέρνηση της αριστεράς”.

Ακόμη κι έτσι όμως η ντρίπλα της ηγετικής ομάδας του ΣΥΝ είναι επικοινωνιακού τύπου και τηλεοπτικού χαβαλέ. Γιατί αρνούνται να δουν τις προϋποθέσεις για μια τέτοια κυβέρνηση της αριστεράς. Και αυτές οι προϋποθέσεις δεν είναι ο διαλεκτικός τρόπος να βλέπουμε τον κομματικό χάρτη και τον εκλογικό συσχετισμό (όπως διαρκώς μας διδάσκει σε όλους τους τόνους η ηγεσία του ΣΥΝ), αλλά ο διαλεκτικός τρόπος να βλέπουμε τον πραγματικό κοινωνικό και πολιτικό συσχετισμό.

Και εκεί ομολογουμένως γίνεται μικρή δουλειά. Ο διαλεκτικός τρόπος προϋποθέτει να δούμε τις χιλιάδες μικρές αλλαγές, τις εκατοντάδες μεγάλες αλλαγές, τις δεκάδες μεγάλες συγκρούσεις, και τις συγκεκριμένες τεράστιες ανατροπές. Αλλιώς όλα τα άλλα είναι συνθήματα μιας χρήσης, και μάλιστα προσυνεδριακής…