«Βάλτε ένα γκολ να γίνει της πουτάνας»: ΣΥΡΙΖΑ για κυβέρνηση;

Αυτό εννοούσε ο Γιάννης Πρετεντέρης όταν έγραφε στο Βήμα για τη δυνατότητα του Συνασπισμού να «βάλει ένα γκολ και να γίνει της …» ώστε να σταματήσουμε να χασμουριόμαστε στο βαρετό δικομματικό τοπίο.

Εύκολα η οποιαδήποτε δυναμική του ΣΥΝ μεταφράζεται σε χαβαλέ του στυλ «να μπει λίγο αλατοπίπερο στην πολιτική σκηνή». Και επίσης εύκολα η οποιαδήποτε δυναμική του ΣΥΝ μεταφράζεται σε ακόμη μεγαλύτερη πίεση για κυβερνητικές λύσεις κεντροαριστεράς. Δεν είναι τυχαίο ότι στα γκάλοπ που δίνουν 10,5% μέχρι 12,5% στον ΣΥΡΙΖΑ, συνυπάρχει η απαίτηση του 40% των ερωτώμενων για κυβερνήσεις συνεργασίας. Και καλώς ή κακώς, με δεδομένο το παρελθόν του ΣΥΝ, όταν λέμε κυβερνήσεις συνεργασίας εννοούμε ΣΥΝ-ΠΑΣΟΚ. Επισείεται ο μπαμπούλας της ακυβερνησίας, δικαιολογείται η πρωτοφανής νοθεία του εκλογικού νόμου, ώστε να δίνει κυβερνήσεις.

Οπότε πόσο καλό και πόσο κακό έχουν αυτά τα γκάλοπ;

Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μια τεράστια δυνατότητα για το αριστερό κίνημα, παρά τις παγίδες και τις τυχόν λοξοδρομήσεις. Να αποτελέσει μετά από πολλές δεκαετίες τον βασικό πυροδότη πολιτικών ανατροπών, όχι κατ’ απαίτηση της αστικής τάξης (όπως το 1989-90), αλλά κατ’ απαίτηση των λαϊκών προσδοκιών.

Αυτή η δυνατότητα για το αριστερό κίνημα σημαίνει να ανατρέψει τον δικομματισμό, αλλά στην ουσία σημαίνει να εμποδίσει τον νεοφιλελευθερισμό να επιτελέσει το έργο του. Και αυτό θα αποτελεί μια ιστορική εξέλιξη για τα πολιτικά πράγματα της αριστεράς, έστω και μόνο σε εκλογικό – κοινοβουλευτικό επίπεδο.

Σήμερα ζούμε την παραδοξότητα να είμαστε από άποψη κινήματος πολύ πιο πίσω από τη δεκαετία του 70, αλλά την όποια δυσαρέσκεια και ριζοσπαστισμό ενσωμάτωνε τότε το ΠΑΣΟΚ του 70, γιγαντώνοντας το ποσοστό του, σήμερα να το ενσωματώνει η αριστερά. Να το ενσωματώνει απουσία κινήματος ή έστω μικρών αναλαμπών του.

Υπάρχουν τρία μεγάλα ερωτήματα μέχρι να «μπει το γκολ και να γίνει της π…».

Πρώτον: Απαραίτητη προϋπόθεση για να μπει το γκολ είναι να πείσουμε ως ΣΥΡΙΖΑ με το εναλλακτικό κυβερνητικό μας πρόγραμμα;

Σήμερα δεν είναι στιγμή κυβερνητικού προγράμματος, είναι στιγμή ενίσχυσης μιας λαϊκής, αριστερής, ενωτικής και αποτελεσματικής αντιπολίτευσης. Αυτό δεν είναι ζήτημα χρονικό, δεν είναι ζήτημα δυνατότητας να συνδυάσουμε και τα δύο.

Θεωρητικώς, ας συνδυάσουμε και τα δύο, όταν όμως όλα τα όργανα βαράνε στη μελωδία ότι αυτό που μας λείπει είναι το κυβερνητικό πρόγραμμα, η απάντηση είναι σαφής για το πού δίνουμε το βάρος. Ειδικά όταν το να «φτιάξουμε» το πρόγραμμα είναι θέμα διαβούλευσης και εσωτερικών διαδικασιών συγκρότησης, ενώ το να «φτιάξουμε» κινήματα απαιτεί κόπο, χρόνο, και κυρίως διαφορετική πολιτική και ιδεολογική αντίληψη. Αν δεν την έχουμε, εύκολα πάμε για «κυβερνητικά όνειρα» απουσία ανατροπής του πραγματικού συσχετισμού.

Δεν είναι ζήτημα χρονικό, είναι ζήτημα πολιτικής κρίσης του τι χρειάζεται να γίνει τώρα και όχι τι χρειάζεται γενικώς. Αν ο τόνος πέφτει στην εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης σημαίνει κάτι άλλο από το να αναπτυχθούν αγώνες και κινήματα μεγάλης κλίμακας.

Τι σημαίνει να αναπτυχθούν αγώνες και κινήματα μεγάλης κλίμακας; Σημαίνει να κατοχυρώσουμε επιτυχίες για το κίνημα της νεολαίας και των εργαζόμενων, να κατοχυρώσουμε έναν θετικότερο συσχετισμό ανάμεσα στην εργασία και το κεφάλαιο από αυτόν που χρόνια τώρα κυριαρχεί, να πετύχουμε νίκες και υλικά αποτελέσματα σε αγώνες.

Δεύτερον: Ακόμη κι αν είναι έτσι τι πρέπει να μεσολαβήσει ώστε να κυβερνήσει ο ΣΥΡΙΖΑ;

Η απάντηση δόθηκε παραπάνω. Οι αγώνες και τα κινήματα αποτελούν την προϋπόθεση ώστε να μιλήσουμε ρεαλιστικά, κοινωνικά και πολιτικά (και όχι τηλεοπτικά και υπό την πίεση των ΜΜΕ) για μια νέα κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία.

Πολλοί στον ΣΥΝ μιλάνε για την πορεία του ΠΑΣΟΚ του 70. Ας κάνουμε καταρχήν ότι δεν θυμόμαστε ότι το ΠΑΣΟΚ δεν ήταν αριστερό κόμμα που ξεστράτισε, ήταν κόμμα που μίλησε αριστερά, αλλά ήταν, παρέμεινε και αποδείχτηκε ένα αστικό κόμμα.

Το ΠΑΣΟΚ εξέφρασε νέα μεγαλοαστικά στρώματα και μια διευρυμένη μικροαστική βάση. Ο ΣΥΡΙΖΑ τι θα εκφράσει; Το ΠΑΣΟΚ μίλησε πολυσυλλεκτικά, άρα και ακίνδυνα, στο βαθμό που δεν έθεσε σε κίνδυνο την αστική τάξη πραγμάτων. Για αυτό και έγινε γρήγορα αποδεκτό (πριν την άνοδό του στην εξουσία) από τον αστικό κόσμο. Ο ΣΥΡΙΖΑ πώς θα μιλήσει;

Τρίτον: Άντε και μεσολάβησε ότι μεσολάβησε, τι πρέπει να είναι αυτό το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ;

Εδώ είναι η βασική αδυναμία. Η στρατηγική Αλαβάνου-Τσίπρα δεν φαίνεται να είναι η κεντροαριστερά. Δεν έχει κανένα λόγο ο ΣΥΝ σήμερα να αυτοκτονήσει σε σενάρια κυβερνητισμού, που παντού στην Ευρώπη αποδεικνύονται χρεοκοπημένα και αδιέξοδα για την αριστερά.

Η ηγετική ομάδα του ΣΥΝ περισσότερο γοητεύεται από το παράδειγμα της εφόρμησης του ΠΑΣΟΚ προς την εξουσία κατά τη δεκαετία του 70, παρά από τις συγκυβερνήσεις αλά ‘89 στην Ελλάδα ή της δεκαετίας του ‘90 στη Γαλλία και της σημερινής δεκαετίας στην Ιταλία.

Το πρόγραμμα αυτό για όποιον θέλει να διαβάσει πολιτικά τις τοποθετήσεις του ΣΥΝ, είναι το «σοσιαλδημοκρατικό πρόταγμα». Αυτό το πρόταγμα φαίνεται να κινείται αναγκαστικά εκτός νεοφιλελεύθερης πολιτικής σήμερα, και για αυτό πρόκειται για πρόταγμα μη αποδεκτό από τον αστισμό.

Σήμερα.

Γιατί η κρισιακή κατάσταση στην παγκόσμια οικονομία, μπορεί να αναγκάσει την καπιταλιστική διαχείριση σε δόσεις κρατικού παρεμβατισμού. Ιδού λοιπόν πεδίο δόξης λαμπρόν…

Το τοποθέτησε εξαιρετικά ο Κουβέλης στην ομιλία του μιλώντας καθαρά για το τι κοινωνία θέλει ο ΣΥΝ (άλλωστε είναι ο μόνος που μίλησε καθαρά, οι «αριστεροί» μιλάνε διφορούμενα).

Λέει λοιπόν ο Κουβέλης ότι:

«Η δική μας αντίληψη θεωρεί ότι ο σοσιαλισμός με δημοκρατία και ελευθερία δεν αποτελεί ένα κλειστό «σύστημα», που αντιπαρατίθεται σε ένα άλλο κλειστό «σύστημα», αυτό του καπιταλισμού και που προϋποθέτει την καταστροφή του καπιταλιστικού «συστήματος» για την «οικοδόμηση» του σοσιαλισμού. Για μας, ο σοσιαλισμός ή ορθότερα, η δημοκρατική – σοσιαλιστική οργάνωση της κοινωνίας, σημαίνει εφαρμογή συγκεκριμένου προγράμματος αρχών, αξιών, στόχων και μέτρων που χρωματίζουν έντονα την κοινωνική οργάνωση στα θέματα δημοκρατίας – ελευθεριών, ισότητας, αλληλεγγύης και οικολογικής προτεραιότητας. Αν τα παραπάνω προτάγματα τα συμπληρώσουμε με αυτά της ειρήνης, ενός νέου διεθνισμού και του αριστερού ευρωπαϊσμού και ακόμη με τη γυναικεία χειραφέτηση και την πολιτιστική αναγέννηση, σχεδιάζουμε μια οργάνωση της κοινωνίας στην οποία προσβλέπουμε».

Για αυτό λέω ότι το εναλλακτικό κυβερνητικό πρόγραμμα είναι σύνθημα αλλά όχι πρόγραμμα. Δεν είναι πρόγραμμα ανατροπής του σημερινού συστήματος κοινωνικών και οικονομικών σχέσεων, ίσως είναι πρόγραμμα ενός δημοκρατικού, ηθικού, νόμιμου, οικολογικού καπιταλισμού (αν δεχτούμε την τοποθέτηση Κουβέλη), ίσως είναι κάτι άλλο που όμως οι εισηγητές του εναλλακτικού κλπ κλπ δεν το έχουν ακόμη θέσει.

Τι κάνουμε λοιπόν;

Το βασικό δεν είναι η φιλολογία περί εναλλακτικής αριστερής διακυβέρνησης. Είναι να αποσαφηνίσουμε τι ακριβώς θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ και σε ποια όρια κινείται. Να αποσαφηνίσουμε τι είναι κρίσιμο σήμερα και τι είναι προς λαϊκή κατανάλωση ή προς ψυχολογικό καλπασμό στο βασίλειο του αδύνατου.

Και να επιμείνουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η βάση του, είναι ο κόσμος της αριστεράς και όχι οι κεντρικές πολιτικές ντρίπλες και προτάσεις. Ας γίνουμε κοινωνοί των υψηλών προβληματισμών των υψηλών κλιμακίων. Δεν θα χάσει η βενετιά βελόνι.